BATI YAR | batyyar@mail.ru
Problemlərin qabardığı yarışın natamamlığının səbəbləri haqqında bir neçə kəlmə
Milli futbol çempionatında yüksək dəstənin daha bir mövsümü başa çatdı. Mövsümün son oyununda artıq dalbadal 3-cü dəfə çempionluq zirvəsinə yüksəlmiş «Neftçi» «Bakı»ya uduzaraq, rəqibinin çempionluq altılığında sonuncudan bir qüllə yüksək yeri tutmasına köməkçi olub. AFFA yarışın qalib və mükafatçılarını elə arenada təbrik etmək qərarına gəlib. Bu məqsədlə təntənəli tədbir təşkil olunub. Oyun başa çatdıqdan sonra Röya Ayxan konsert proqramı ilə futbol azarkeşlərinin qarşısında çıxış edib. Mərasim zamanı “Qarabağ”a gümüş, “İnter”ə bürünc medallar təqdim olunub. “Neftçi”yə isə medallarla yanaşı, yarışın baş mükafatı - kubok da verilib. Yekunda “Neftçi”nin dalbadal 3-cü çempionluğu şərəfinə atəşfəşanlıq təşkil edilib.
Ümumən son tur, əslində, formal xarakter daşıyırdı. Bütün suallara finiş ərəfəsində cavab verilsə də, həlledici oyun günü cəmi bir ciddi məsələyə aydınlıq gətirilməli idi: ikinci yeri kimi tutacaq?
«Bu mövsüm tarixdə hansı iz qoyacaq?» sualının isə yalnız bir cavabı var: «Neftçi»nin futbolumuz tarixində ilk dəfə Avropa Liqasında oynamasını, vəssalam. Komandalar nə oyun, nə də oyunçu sarıdan elə bir irəliləyişə nail oldular. Məşqçilər, əsasən, daha çox səhvləri, yanlış oyunçu seçimləri ilə gözə girdilər. Təbii ki, bu mənada ən sabit vəziyyət heyətini məşqçi dəyirmanına çevirməyən klublarda olmalı idi. Lakin builki mövsümdə bu komandaların daha çox geriləməsi mövsümə məhz qeyri-kafi qiyməti verməyə hər bir əsas verir. Çünki məşqçiləri gətirib-yola salmağa öyrəncəli olmuş komandalardan hər hansı irəliləyiş heç gözlənilmirdi də.
Əlbəttə, bu mövsüm iki Qərb klubunun, özü də Azərbaycan futbolunun dayaqlarından olan iki bölgənin böyük futbolsuz qalması, ələlxüsus da, «Turan»ın ilk dəfə elitanı tərk etməsi ilə daha bir bədbin sətrini yazmış oldu. Söz yox ki, əgər Azərbaycan futbolunun özünəməxsus üslubu, oyun tərzi varsa, bu, ilk növbədə, Qərb regionunda formalaşan dəst-xəttin nümunəsi idi və bütün bunların cəmləşdiyi mərkəz isə Bakı idi.
İllərdir birinci divizionun formalaşdırılması ilə bağlı əsaslı layihə və proqrama kəskin ehtiyacdan söz açırıq. Çünki elitada heç vəchlə futbolumuzun rəmzinə, onun yüksəliş məqamını təmin edəcək orta klub təbəqəsinin yaradılması da mümkün olmur. Bu yöndə hər hansı iş də aparılmır. Buna görə də, təkcə, mükafatçılara veriləcək məbləğlə səviyyə qaldırmaq mümkün deyil. Yerli futbol məktəblərini bərpa etmək və əksərən yenidən qurmaq üçün AFFA çoxsaylı proqramları işə sala bilərdi. Əfsus ki, bu istiqamətdə işlər yalnız «U» komandaların yarışının təşkili ilə başlanıb-bununla da yekunlaşdı. Hərçənd indiki dövrdə futbolçunun göbələk kimi, fitri istedad sayəsində yetişməsinin qeyri-mümkünlüyü və bunun səbəbləri futbola yaxın-uzaq hər kəsə bəllidir. Bütün bunların əvəzinə vəziyyət o həddə çatıb ki, AFFA elitadakı klubların sayını 10-a endirmək və 4-dövrəli çempionat təşkil etmək məcburiyyətində qalıb. Lakin bu da son olmayacaq. Çünki dedi-qodusu özündən də öndə olan, heç bir klub təsərrüfatı işləməyən bir yarışda irəliyəyişdən söz açmaq mümkün deyil. Bu gün klubların qarşısında nə rəhbərliyi, nə sahibkarı, nə də başqa bir qurum tələb qoymur. AFFA isə bunun üçün lazım olan mühiti də təşkil etmək fikrini heç konfransında da açıqlamır. Bu qurumda müxtəlif cəmiyyət və təşkilatlarla yanaşı, klubların da yer almasını nəzərə alsaq, hərəkətsizliyin bədbin fikirlərə yol açması təbii görünər.
Bütün bunlar hamısı illərlə yığılan problemlərin bu mövsümün payına düşən ağırlıq mərkəzidir. İl ərzində ən sabit komandalarımız «Neftçi» ilə «Qarabağ» oldu. Lakin onlar da, həmişəki kimi, bəzən elə eniş-yoxuşa düşdülər ki, qəribə, təzadlı suallar özünə yol açdılar. Hərçənd bu gün adı Premyer Liqa qoyulmuş yüksək dəstəmizin məhz elitasında yer alan komandalar dəb formalaşdırmalıdırlar. Elitarlar isə, əksinə, kimi harada və necə görməsindən asılı olmayaraq, nəinki sistemli qərarlar vermir, heç öz dəst-xəttini formalaşdırmaq üçün ciddi addımlar da atmır. 90-cı illərdə nəinki «Neftçi», «Turan», «Kəpəz» və «Qarabağ»ın, hətta yüksək və aşağı dəstələrdə yer alan komandaların da özünəməxsusluğu var idi və onlar məhz buna görə seçilirdilər. Həmin illərdə buraxılan kobud səhvlərin bu gün bir qədər fərqli tərzdə təkrarlanması isə futbolumuzun inkişaf perspektivlərində yeni nəsil futbolçu yetişdirilməsi kimi böyük vəzifənin üzərindən xətt çəkir. Diqqət etsəniz, həmin illərdə daha parlaq futbolçular yetişirdi, nəinki indi. Bu isə məhz həmin özünəməxsusluqdan irəli gələn coşğunun (əsla, peşəkar yanaşmanın deyil) nəticəsi idi.
Təəssüf ki, bu mövsüm nə üçün meydana çıxdığı bəlli olmayan AzAL və «Rəvan» kimi komandalara gənclərdən üz döndərmiş «Sumqayıt», habelə güclü baza qurmaq iddiasında olan «Xəzər Lənkəran», «Bakı» və «Qəbələ» də qoşuldu. Son 3 klubun məşqçi dəyirmanına çevrilməsi isə elə bir təəccüb də doğurmur. Bunun səbəblərindən qəzetin sonrakı saylarında söhbət açacağıq.
Hələlik, mövsümün ən uğursuz klubları sırasına «İnter»i də əlavə edə bilərik. Çünki bir mövsüm əvvəl sabitliyi və oyunçulardan hərtərəfli istifadə etməsi ilə xoş təəssürat oyatmış «beynəlmiləlçilər»in qəfil uçuruma yuvarlanması təəccüblə yanaşı, ikrah hissi də doğurur. Axı, bunlar yalnız qeyri-ciddi şəraitdə mümkündür.
Əslində, bütün bunlar gözlənilən sonluqlardır. Belə ki, əcnəbi futbolçulara hər cür yaşıl işıq yandırılan çempionatda hər hansı bir meyarın formalaşdırılmaması əks təsirini göstərməlidir. Çox qəribədir ki, «Neftçi»nin Avropa Liqasına vəsiqə qazanması da komandaları hərəkətə gətirmədi. Bütün gözlənilənlərin sonu isə baş məşqçilərin bir-bir yola salınmasıdır. Bunun da sonu hələ görünmür və mövzu yenə açıq görünür.
İndi isə mövsümə son nöqtə qoymaq üçün cəmi bir oyunu gözləmək qalır – ölkə kubokunun finalını. Ondan sonra əsas məsələlərdən söz açmağa da macal qalmayacaq. Axı, növbəti mövsümün qapılarını yenə Avropa kubokları uğrunda mübarizə döyəcək. Görək, «Neftçi» Çempionlar Liqasının, «Qarabağ», «İnter» və kubok finalçısı «Xəzər Lənkəran» bu yarışa nə ilə gedəcəklər.
|
