BATI YAR | batyyar@mail.ru
Bakı gimnastların əsas seçim məkanları sırasındadır
Olimpizmin əsas rəmzi sayılan növlər az deyil. Atletika ilə yanaşı, müasir beşnövçülük olimpizmin əbədi ayrılmaz tərkib hissəsi sayılır. Bu mənada üçnövçülük əhatə dairəsi ilə xüsusi seçilir. Əlbəttə, qılıncoynadanların, güllə atıcılarının yarışları ənənə üzrə dünya idman hərəkatının dayaqlarındandır. Gimnastika isə həmişə bədən tərbiyəsinin ən aktual məsələsi kimi sağlamlığın keşiyində dayanan həyat tərzi hesab olunub. Hətta bu növ fiziki və ruhi inkişafın vəhdətini tələb edən pedaqogikanın təməlində daim yer alır. Sözügedən növlərsiz təsəvvür olunmayan daha bir olimpiya oyunlarına idmançıların yolu da fərqlidir.
Müasir beşnövçülük – 2 medal dəsti
2020-ci il avqustun 6-dan 8-dək keçiriləcək yarışların məkanı Muşasino Meşə İdman Sarayı və "Tokio stadionu" kimi də tanınan Acinomoto stadionu (yaponca – "Acinomoto Sutciamu") olacaq. Hər gender üzrə 36 idmançı medallar uğrunda mübarizə aparacaq. Yarışlar güllə atıcılığı, şpaqa qılıncoynatması, 200 metrə sərbəst üzgüçülük, konkur və 4-12 km məsafəni əhatə edən dərə-təpə qaçışı üzrə keçirilir.
Hər ölkə yarışlara ən çox iki idmançı çıxara bilər. Təsnifat kişi və qadınlar üçün eynidir. Ev sahibi birbaşa 1 vəsiqənin sahibidir. Beynəlxalq federasiya (UİPM) 2 lisenziyanı bütün seçmə mərhələləri başa çatdıqdan sonra özü təyin edəcək. 2019-cu il dünya kubokunun sahibi də lisenziya alacaq. 20 vəsiqənin taleyini qitə yarışlarından sonra bilinəcək. Afrika və Okeaniyanın hərəsi 1, Asiya və Amerika hərəyə 5, Avropa isə 8 idmançısını Tokioya göndərəcək. Amerikada da bölgü prinsipi var. Cənub və Şimalın hərəsinin iki lisenziya payı var, üstəlik, hər ölkə bu lisenziyalardan yalnız birini ala bilər. Daha bir vəsiqəni 2019-cu ildə (27-30 iyul) Peru paytaxtı Limada keçiriləcək Panamerika Oyunları verəcək.
2019-cu və 2020-ci illərin dünya çempionatlarının medalçıları da Yaponiyaya bilet sifariş edəcəklər. Qalan 6 nəfərin olimpiyaçı statusunu reytinq müəyyən edəcək.
Yaponiya bir iştirakçısının adını hələ elan etməyib. Bununla belə, ilk iştirakçı məlumdur. Bu il fevralın 23-24-də Misirin paytaxtı Qahirədə keçirilmiş qitə çempionatında Afrikanın ən yaxşısı ev sahibləri – kişilərdə Şərif Nasir, qadınlarda Haydi Mursi olublar.
Dünya kubokunun finalı iyunun 27-30-da Yaponiya paytaxtı Tokioda baş tutmalıdır. Dünya çempionatları ilə bağlı məsələlər də məlumdur. Builki yarış sentyabrın 2-dən 9-dək Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə, gələnilki isə may ayında Çinin Siamen şəhərində keçiriləcək. Okeaniya və Asiyanın birgə çempionatı da Çində Kunminqdə bu il noyabrın 11-dən 21-dək keçiriləcək. Avropa çempionatı avqustun 6-dan 11-dək Böyük Britaniyanın Baf şəhərinə planlaşdırılıb. Yarışların yekunu olaraq, seçim xarakterli yekun reytinq cədvəli gələn il iyunun 1-də elan ediləcək. Üçlər komissiyasının qərarı da bundan sonra veriləcək.
Üçnövçülük – 3 medal dəsti
Beynəlxalq adı triatlon olan üçnövçülükdə olimpiadanın daha bir yeniliyi kimi üçüncü medal dəsti ilə qarışıq komanda yarışıdır. Kişilər iyulun 27-si, qadınlar 28-i, qarışıq komandalar isə avqustun 1-də mübarizə meydanlarına çıxacaqlar. Yarışlar Odayba sahil parkında keçiriləcək. İştirakçılar 1,5 km açıq hövzədə üzdükdən sonra 40 km-ə veloyürüşə çıxacaqlar. Ardınca 10 km-ə qaçacaqlar. Qarışıq komanda yarışında iki kişi və iki qadın iştirak edəcək. Estafet prinsipi ilə hər atlet 300 metrə üzəcək, 8 km velosiped sürəcək və nəhayət, 2 km qaçacaq.
Təsnifat hesabı 2018-ci il mayın 11-də başlayıb və 2020-ci il mayın 11-də başa çatacaq. Bir ölkədən ən çox 3 idmançı olmaqla, cəmi 110 triatlonçu (hər gender üzrə 55) olimpiyaçı olacaq. İlk olimpiyaçı statusunu qarışıq yarışların reytinqi müəyyən edəcək. Bu hesabat 2020-ci il martın 31-də elan olunacaq. Həm də 7 MOK-un 4 idmançısı (hər gender üzrə 2 olmaqla) olimpiyaçı statusuna sahib çıxacaq. Bundan savayı, daha 3 ölkə 2020-ci ildə keçiriləcək təsnifat yarışlarında da bir o qədər lisenziya ala bilər. Gələn il mayın 11-də isə fərdi qaydada hər gender üzrə 26 üçnövçü vəsiqə sahibi olacaq. Daha bir vəsiqə qitələr üzrə ən yaxşı reytinqli ölkəyə veriləcək. Yaponiya, bərabər bölünməklə, 4 vəsiqənin sahibidir. Bir o qədər vəsiqəni Üçlər komissiyası paylayacaq.
Qeyd edək ki, ölkəmizin təmsilçisi Rostislav Pevtsov hazırda 2926,26 balla reytinq 18-cisidir. Qadınlarda Kseniya Levkovska 1029,83 balla 122-ci, Darına Moskalenko 721,03 balla 180-cidirlər.
Olimpiya qarışıq komanda təsnifat turniri gələn il aprelin 1-dən mayın 11-dək olan müddət ərzində Kolumbiyanın Kartagena şəhərində keçirilməlidir.
Güllə atıcılığı – 15 medal dəsti
360 idmançının iştirak edəcəyi yarışlar iyulun 25-dən avqustun 2-dək Yaponiyanın Quru Qoşunları Müdafiə Qərargahının Asaka Güllə Atıcılığı Poliqonunda (yaponca – "Asaka tilyutonti") keçiriləcək. Qeyd edək ki, güllə atıcılığına beynəlxalq təsfniat üzrə stend atıcılığı da daxildir.
Əvvəlki Oyunlarla müqayisədə Tokioda iştirakçıların sayı 30 idmançı azaldılıb. Yarış proqramı da dəyişdirilib. Pnevmatik tapançadan və uzanılı vəziyyətdə tüfəngdən 50 metrə atəş proqramları olimpiya statusunu itirib. Dabl-trap yerini qarışıq yarışa verib.
Təsnifatla bağlı qərarlar 2018-ci ilin fevralında qəbul edilib. Seçim yarışları üçün başlanğıc tarixi 2018-ci ilin sentyabrın 1-i, sonuncu gün isə 2020-ci il mayın 31-idir. Ev sahibinə, hər fərdi yarışda olmaqla, 1 lisenziya veriləcək və bu, 12 yer edir. Qarışıq komanda yarışlarında ən yüksək reytinqli 2 ölkəyə 4 vəsiqə təqdim olunacaq. Ölkəsi olimpiadaya vəsiqə əldə edə bilməyən ən yüksək fərdi reytinqə malik idmançılar da olimpiada yolçusu olacaqlar. Daha 24 yerin sahibini isə Üçlər komissiyası müəyyən edəcək.
Əsas yarışlar dünya və qitə çempionatları, İSSF Dünya Kuboku-2019-dur. Fərdi reytinqlər istisna olmaqla, bütün lisenziyaları idmançılar öz ölkəsinə qazanacaq. MOK-lar ən aşağı təsnifat balı toplamış idmançılar arasından komandalarını formalaşdıra bilər. Ümumən, bu günə qədər 33 ölkə 108 vəsiqənin sahibi sayılır. Ölkələr üzrə kvotalara görə, onların sayı 102-yə salınacaq. Çin 18, ABŞ, Rusiya və Yaponiya 12 idmançı ilə bu siyahının liderləridir. Qarşıda 258 nəfərin seçimi var.
2019-cu il Dünya Kubokunun seriyalarının təqvimi belədir: 20–28 fevral - Dehli, Hindistan; 15–26 mart – Akapulko, Meksika; 5–15 aprel – Əl Əyn, BƏƏ, 23 aprel–1 may – Pekin, Çin; 7–18 may – Çanqvon, Cənubi Koreya, 24 may–1 iyun – Münxen, Almaniya, 11–22 avqust – Lahti, Finlandiya; 26 avqust–3 sentyabr - Rio de Janeyro, Braziliya. Bu mərhələlərin hər biri fərqli proqramlar üzrə yarışlara lisenziya verir. Məsələn, 3 vəziyyətdə tüfəngdən 50 metrə, pnevmatik tüfəngdən və tapançadan 10 metrə atəş üzrə 1-ci mərhələ yarışları hər bir proqram üzrə 2 vəsiqə verib.
Azərbaycan üçün də maraqlı olan daha bir yarış Avropa Oyunlarıdır (20-30 iyun, Minsk, Belarus). Avropa çempionatı isə sentyabrın 3-dən 17-dək İtaliyanın Lonato şəhərində keçiriləcək. 25 və 50 m məsafələrə atəş proqramı üzrə sentyabrın 12-dən 23-dək qitə çempionatı İtaliyanın Bolonya, 10 metrə atəş yarışları isə 2020-ci il fevralın 23-dən martın 3-dək Polşanın Vrotslav şəhərlərində təşkil olunacaq.
Avropanın 2 Olimpiya təsnifat turniri barədə qərarlar isə verilməyib. Lakin onlar 2020-ci ilin may ayında keçirilməlidir. Dünya reytinqi 2020-ci il mayın 31-də elan ediləcək. Kvotalar üzrə yerlərin paylanması 2020-ci il iyulun 2-də olacaq.
Digər qitələrə gəlincə, Panamerika Oyunları iyulun 26-dan avqustun 11-dək Peru paytaxtı Limada, Afrika çempionatı sentyabrın 20-dən 29-dək Əlcəzairin Tipasa, Okeaniya çempionatı noyabrın 1-dən 9-dək Avstraliyanın Sidney, Asiya çempionatı noyabrın 3-dən 11-dək Qətər paytaxtı Dohada keçiriləcək.
Qılıncoynatma – 12 medal dəsti
Olimpiya medalları iyulun 25-dən avqustun 2-dək Tokio civarında yerləşən Qurultaylar mərkəzi kimi də tanınan "Makuhari Messe"də sahiblərinə çatdırılacaq. Tarixdə ilk dəfə bütün silahlar üzrə həm komanda, həm də fərdi yarışlar təşkil ediləcək.
Olimpiyaçı statusunu 212 idmançı qazanacaq. Əsas lisenziyalar 2020-ci il aprel ayının 4-nə olan reytinq vəziyyətinə görə paylanılacaq. Bundan əlavə, vəsiqələr 4 zona üzrə təşkil ediləcək təsnifat yarışlarında da veriləcək. Komanda reytinqinə görə, 8 yığma lisenziya sahibi olacaq. Komandaların tərkibində 3 qılıncoynadan olmalıdır. Reytinq üzrə seçim belədir: 4 ən yaxşı komanda olimpiadada mübarizə aparacaq. İlk 16-lıqda yer almaq şərtilə, Afrika, Amerika, Avropa və Asiya/Okeaniya tandeminin komandası da Tokioya bilet sifariş edə bilər. Əgər 16-lıqda zonanın heç bir komandası yer almayıbsa, olimpiyaçılar zonadan asılı olmayaraq, nəticə əsasında seçiləcək.
Komanda reytinqi əsasında lisenziya sahibi olan qılıncoynadanlar həm də fərdi yarışlarda qüvvələrini sınayacaqlar. Daha 6 yer fərdi reytinq əsasında müəyyən olunacaq. Bu zaman komanda yolu ilə lisenziya alanların nəticəsi nəzərə alınmayacaq və hər ölkə bu yolla bir vəsiqə sahibi ola bilər. Avropa və Asiya/Okeaniyanın hər birindən 2, Amerika və Afrikanın isə 1 qılıncoynadanı Tokio yolçusuna çevriləcək. Olimpiya lisenziyası olmayan ölkələrin nümayəndələrinin iştirakı ilə hər qitə zona yarışlarından daha bir lisenziya ala bilər.
Əlavə olaraq, diqqət ediləcək məqamlar var. Əvvəla, hər zona üzrə reytinqdən 2 idmançı olimpiyaçı olacaq. Lakin bu idmançılar eyni ölkəni təmsil edə bilməzlər. Zona təsnifatı yarışlarından Avropa 4, Asiya/Okeaniya 3, Amerika 2, Afrika 1 idmançı ilə olimpiadada təmsil olunacaq. Bu yarışlarda yalnız olimpiya lisenziyası olmayanlar iştirak edəcək və hər ölkə yalnız bir lisenziya ala bilər.
Fərdi reytinqin əsas qaydaların bir məqamı da qeyd olunmalıdır. Komanda yarışları istisna olmaqla, 14 ən yaxşı qılıncoynadan da olimpiyaçı olacaq. Lakin hər ölkəyə ən çox iki yer verilir. Ev sahibinin 8 lisenziyası var.
Gimnastika – 18 medal dəsti
Yarışlar 3 kateqoriya üzrə keçiriləcək: bədii, idman və tamblinq. İyulun 25-dən avqustun 9-dək Tokio buxtasında yerləşən Olimpiya Gimnastika Mərkəzində, 114-ü kişi və 210-u qadın olmaqla, 324 idmançı medallar uğrunda yarışacaq. Bədii gimnastika sırf qadın yarışıdır. 2016-cı illə müqayisədə təsnifatda dəyişikliklər var. İdman gimnastikasının komanda yarışlarında heyətə 5 deyil, 4 idmançı daxil ola bilər. Bunun əvəzində, hər komanda heyətə bir mütəxəssis də əlavə edəcək. Bundan sonra idman gimnastikasında Dünya kuboku, bədii gimnastikada isə qitə yarışlarının nəticələri əsas götürüləcək. Bəzi yarışların nəticəsinə əsasən, artıq olimpiyaçı statusu qazananlar da var.
2018-ci ildə Dohada keçirilmiş idman gimnastikası üzrə dünya çempionatının nəticələrinə görə, ilk 3 yerin sahibi olan kişilərdə Çin, Rusiya və Yaponiya, qadınlarda ABŞ, Rusiya və Çin tam heyətlə Tokioya yollanacaqlar. Sofiyada keçirilmiş bədii gimnastika üzrə dünya çempionatında isə Rusiya, İtaliya və Bolqarıstan qrup hərəkətləri komandası ilə (5 nəfər) olimpiadada mübarizə aparacaqlar.
İdman gimnastikasında komanda yarışlarının iştirakçıları həm də fərdi mübarizəyə vəsiqə əldə ediblər.
2019-cu ildə idman gimnastları dünya çempionatına Almaniyanın Ştuttqart şəhərində (4-15 oktyabr), bədiilər isə Bakıda (16-22 sentyabr) çıxacaqlar.
İdman gimnastlarının qarşıdakı dünya çempionatında ilk 9 yerin sahibi olan komanda da olimpiya lisenziyasını qazanacaq. Fərdi yarışlarda ümumi hesabda ilk 12-likdə, digər 6 alətdə isə ilk 3-lükdə yer alanlar olimpiyaçı statusunu əldə edəcəklər.
İdman gimnastlarının dünya kuboku seriyalarının bir qismi artıq keçirilib: fevralda Melburnda (Avstraliya), martda Qrinsboroda (ABŞ), Bakıda (Azərbaycan), Ştuttqartda (Almaniya), Dohada (Qətər), Birmingemdə (Böyük Britaniya), aprelin 7-də Tokioda (Yaponiya) baş tutub. Daha bir yarış noyabrın 21-24-də Almaniyanın Kottbus şəhərində olacaq. Ümumiyyətlə, 2018-2020-ci illərin dünya kuboku seriyalarından hər alət üzrə bir idmançı Tokio şanslısı olacaq. 2020-ci il seriyalarının ümumi hesabda ilk 3-lükdə yer alan idmançısı da Yaponiyada medallar uğrunda yarışacaq.
İdman gimnastikasında qitə çempionatlarının bölgüsü belədir: Okeaniya 1, qalan qitələr hərəyə 2 vəsiqə. Üçlər komissiyası 1 vəsiqəni özü təyin edəcək.
İdman gimnastikasında cəmi 100 idmançı olimpiya medallarına iddialı olacaq.
Bədii gimnastların əsas seçmə yarışı Bakıdakı dünya çempionatı olacaq. Burada 16 ən yaxşı idmançı olimpiadaya vəsiqə əldə edəcək. Lakin yeganə şərt hər ölkəyə ən çox iki vəsiqədir. Qrup hərəkətləri komandaları isə 5 vəsiqə uğrunda yarışacaqlar. Qalan iştirakçılara 2020-ci ilin Dünya kuboku yarışlarında aydınlıq gətiriləcək. Yarışlar 2019-cu il ərzində keçirilir: Pesaro (5-7 aprel), Sofiya (12-14 aprel), Daşkənd (19-21 aprel) və Bakı (26-28 aprel). Yekun nəticədə, 3 ən yaxşı idmançı olimpiyaçı (bir ölkədən yalnız 1 idmançı olmaqla) olacaq. Sonuncu şansı isə 2020-ci ilin mayına qədər keçirilməli olan qitə çempionatları verəcək. Burada hərəsi bir vəsiqə olmaqla fərdi və qrup hərəkətləri komandaları qazanacaqlar.
Ev sahibləri birbaşa lisenziya sahibidirlər. Üçlər komissiyası da, yekunlardan asılı olaraq, öz vəsiqələrini paylacayaq.
Tamblinqdə və ya batutda 2019-cu ilin dünya çempionatında (Tokio, Yaponiya; noyabr) ilk 8-likdə olan idmançılar Tokioya gedəcəklər. Özü də bir ölkə ən çox iki vəsiqə ala bilər. 2020-ci ilin may ayına qədər keçirilməli olan qitə çempionatları isə 1 vəsiqəyə imkan verəcək. 2019-2020-ci illərin Dünya kuboku seriyasının (fevral 2019-aprel 2020-ci illər) ilk üçlüyü də Yaponiyada yer alacaq.
Təqdim edir: BATI YAR
|
